PRZEMYSKA KONGREGACJA KUPIECKA - Strona główna

Strona główna - aktualności

I BUKOWIŃSKIE SPOTKANIA ze SZTUKą w RUMUNII (Nowy Sołoniec - Plesza)

I BUKOWIŃSKIE SPOTKANIA ze SZTUKą w RUMUNII
Nowy Sołoniec - Plesza
27-28 sierpnia 2005r (sobota, niedziela)
(z udziałem artystów niepełnosprawnych z Polski, dla Polonii)

Autor projektu: Marek Pantuła

Pod honorowym patronatem

Jolanty Danielak Wicemarszałek Senatu Rzeczypospolitej oraz Gerwazego Longiera Posła do Parlamentu Rumuńskiego

FOTOGALERIA

"Sława narodów będzie mierzona dziełami poety i architekta, rzeźbiarza
i malarza, bo nie ma narodu, który by nie szanował artystów,
jako przyszłych świadków."
Karol Blanc

Charakterystyka regionu i miejscowości Bukowińskich Spotkań ze Sztuką.

Bukowina, to kraina geograficzno - historyczna położona na pograniczu Ukrainy i Rumunii, pomiędzy Karpatami a środkowym Dniestrem. Region interferencji kulturowych zamieszkiwany przez Polaków, Żydów, Ukraińców, Niemców i Rumunów.

Od 1944r. w wyniku zajęcia jej północnej części przez ZSRR, jest podzielona na dwie części: północną- należącą do Ukrainy (obwód Czerniowski) i południową należącą do Rumunii (okręg Suczawski).

W 1792 r., przybyli na Bukowinę południową górnicy solni z Wieliczki i Bochni, osiedlając się we wsi Kaczyka, podejmując pracę w kopalni.

Wieś Nowy Sołoniec (Solonemu Nou) jest największą polską wsią na Bukowinie. Została założona w 1834 r. przez 30 rodzin górali Czadeckich przybyłych tu z regionu Czadca obecnie w granicach Słowacji. Górale Czadeccy byli prostymi imigrantami z Galicji, którzy poszukiwali lepszych warunków życia. Sercem duchowym Nowego Solońca jest Kościół Katolicki p.w. Zesłania Ducha ąw. a kulturowo - intelektualnym, Dom Polski wybudowany z myślą o Polakach, którzy zechcą odwiedzić swoich rodaków. Znajduje się tu także polska szkoła im. Henryka Sienkiewicza otwarta w 1955 roku, gdzie "nasze dzieci" uczą się języka polskiego. Obecnie mieszka tu 220 rodzin polskich, 53 rodziny ukraińskie i nieliczni Rumunii. Wieś przytulona jest do ościennych gór Bukowińskich (800m n.p.m.) sprzyja wyciszeniu i kontemplacji pięknej przyrody.

Wieś Plesza (Plesa) (734 m n.p.m.) nazywana przez tubylców "Twierdzą Bukowiny" oddalona od Nowego Sołońca 1,5 godziny drogi przez góry i lasy. Założona przez Polaków z miejscowoąci Terebleszczy i Kaliszanka (obecnie przedmieścia Czerniowiec) w 1836r. zamieszkiwana jest w 100% przez Polaków. Wieś nie posiada połączenia komunikacyjnego z miastem, co powoduje uciążliwą izolację mieszkańców z pozostałymi wioskami polskimi. Obecnie mieszka tam 220 osób. Chaty są drewniane, kryte gontem otoczone górami z wszystkich stron. Głównym zajęciem mieszkańców jest hodowla bydła, krów i owiec. We wsi znajduje się polska szkoła (drewniana chata) wraz oddziałem przedszkolnym.

O Polakach z Bukowiny

Polacy deklarują przywiązanie do własnych wsi ale i tradycji, kultury polskiej. Uważają, że ziemia na której przyszło im żyć jest nieskażona postępem cywilizacyjnym, a zarazem najbiedniejszym obszarem w Rumunii. Łączy ich bardzo silna więź z Polską i często wyrażają to w osobistych rozmowach z Polakami.

Godna odnotowania jest wypowiedź jednego z mieszkańców, zapytanego co jest jego ojczyzną: "Ojczyzna to Polska. Ojczyzna - tam, gdzie moje korzenie."

Organizacja Polonii w Rumunii na Bukowinie

Związek Polaków w Rumunii "Dom Polski" w Suczawie.
Adres: Suceva Str. Ion Voda Viteazul, nr. 5 Romania tel./fax 0040 (230) 520355 e-mail: wiera2001@yahoo.com
Prezes: Gerwazy Longher, jest także polskim posłem do rumuńskiego parlamentu.
Miesięcznik "Polonus" wychodzący w Suczawie - e-mail: polonus@warpnet.ro
Dom Polski w Nowym Sołońcu, zarządczyni: Anna Zielonka. tel. 00407422843802
Adres: Loc: Solonemu - Nou
com: Cacica
Jus: Suceva
Romania

Geneza Projektu

Projekt powstania corocznych Integracyjnych Spotkań ze Sztuką na Bukowinie w Rumunii zrodził się z naturalnej potrzeby rozwoju świadomości, osobowości, kształtowania się hierarchii wartości i humanizmu, pamiętając o tych, którzy nie mogą w pełni uczestniczyć w bogactwie życia na płaszczyźnie aksjologiczno - estetycznej.

Wartości, jakie odkrywa się podczas wspólnego kreowania rzeczywistości na płaszczyźnie sztuki, pozwalają bardziej poznać życie innych ludzi, ich światy, kulturę, co znacznie niweluje wszelkie granice: społeczne, religijne, kulturowe - budując nowy, silniejszy charakter danego społeczeństwa.

Cel Projektu

Celem "Bukowińskich Spotkań ze Sztuką" jest zmotywowanie Polaków mieszkających w Polsce do poznania, zainteresowania się naszymi rodakami mieszkającymi na Bukowinie w Rumunii.

Jest to inspiracja ku podejmowaniu idealistycznych postaw w życiu codziennym, gdyż wartość takiej postawy nie tylko jest coraz mniej ceniona, ale i degradowana przez zimny, materialistyczny, pragmatyzm życiowy.

Sztuka jako forma terapii współczesnego człowieka, który prezentuje konformistyczny tryb życia, staje się główną sferą aktywności człowieka.

Dar artystów w formie zaplanowanych wieczorów z poezją, muzyką, teatrem, sztuką kulinarną, to dar serca dla naszych rodaków z Bukowiny: dzieci, młodzieży i osób starszych. Ponieważ artystami są też osoby niepełnosprawne, które potrafiły pokonać swoją niepełnosprawność, cierpienie i ból egzystencjalny, więc wspólne chwile spędzone razem, staną się nową jakoącią bytu i formą terapii w świecie wartości.

Cel projektu ze względu na osoby niepełnosprawne

Celem jest integracja, terapia z elementami rehabilitacji, szczególnie dla osób niewidomych np.: doskonalenie się w orientacji przestrzennej, codziennych czynnościach dnia, stwarzając nowe możliwości odkrywania, poznawania, przeżywania nieznanych zakątków naszej ziemi. Kontakt z innymi ludźmi, inną kulturą, bogatą przyrodą doprowadza osoby niewidome do szerszej kompensacji percepcyjno - motorycznej, sensorycznej i poznawczej. Umożliwia to sięganie do nowych obszarów rzeczywistości, które nie są dostępne w codziennym, monotonnym, często samotnym życiu osób niewidomych.

Umiejętność radzenia sobie w nowych sytuacjach, często trudnych ze względu na istniejące bariery architektoniczne i psychiczne, podnosi prestiż osoby niepełnosprawnej w społeczeństwie. Osoby takie są podziwiane, darzone głębokim szacunkiem, a przecież jest to, jeden z najtrudniejszych procesów rehabilitacyjnych i integracyjnych.

Bukowińskie Spotkania z pewnością przyczynią się do umocnienia poczucia swojej wartości u osób niepełnosprawnych poprzez promowanie ich sztuki, a dla ludzi zdrowych staną się inspiracją ku odkrywaniu piękna i dobra w nowym świecie wartości.

Każdy szczery, autentyczny i bezpośredni objaw duszy, umysłu, uczuć, emocji człowieka w jego dziele, staje się pełnoprawną wartością estetyczną. Nie sposób zliczyć form, w których sztuka się urzeczywistnia, dlatego każdy człowiek może być w pewnym sposobie artystą. Umożliwia to sięganie do nowych obszarów rzeczywistości, które nie są dostępne w codziennym, monotonnym, życiu zapracowanych Polaków ziemi Bukowińskiej od świtu do nocy.

Powód dla którego podjąłem się realizacji tego projektu Moje ostatnie doświadczenia z Polakami mieszkającymi na Bukowinie w Rumunii, zainspirowały mnie do wykreowania nowej idei - idei, która zbliży nas do siebie poprzez wspólne zainteresowanie się sobą i wzbogaci życie duchowe, intelektualne i uczuciowe zarówno naszych rodaków jak i nas samych. Badania naukowe wykazały, że Polacy zamieszkujący Bukowinę bardzo słabo oceniają szansę rozwoju tego regionu, dlatego też powinniśmy pomóc naszym rodakom w zareklamowaniu tej przepięknej przecież enklawy, nieskażonej jeszcze przyrody w celach turystycznych, agroturystycznych.

Obszar ten uchodzi za jeden z najbiedniejszych w Rumunii. Wieś Plesza znajdująca się na szczycie góry jest miejscem, gdzie w przyszłości mogłaby się rozwijać turystyka górska. Wymaga to jednak rozreklamowania tego regionu i pokazania wszystkiego co piękne na tej ziemi.

Nie wolno nam zapomnieć o Bukowinie, o Polakach, o Pleszy. Wzbogacając ową imprezę o artystów "niepełnosprawnych" ukażemy naszym rodakom inne, światy ludzi, którzy musieli wiele pokonać, by przetrwać ciężkie chwile swego życia i cieszyć się tym, kim obecnie są. Moje wcześniejsze doświadczenia z osobami niewidomymi, niepełnosprawnymi spowodowały, iż ludzie ci bardzo pragną, potrzebują i chcą uczestniczyć w takich spotkaniach.

Organizowana przeze mnie wyprawa artystów niewidomych na Bukowinę do Rumunii w 2004 roku pod hasłem: "Artyści niewidomi Polakom mieszkającym na Bukowinie w Rumunii" przyniosła rewelacyjne efekty, zarażając naszych rodaków wszelkimi wartościami, którą przekazali w formie poezji śpiewanej, wierszy i gawęd. Był to taki pierwszy przekaz artystyczny dla Polaków w Pleszy.

PROGRAM
I Bukowińskich Spotkań ze Sztuką
Nowy Sołoniec 27 sierpnia (sobota)

Oficjalne otwarcie: Gerwazy Longier - Prezes Stowarzyszenia Polaków w Rumunii oraz Marek Pantuła - twórca Bukowińskich Spotkań ze Sztuką. Godz. 18.00 Nowy Sołoniec, Dom Polski - lampka szampana!
Maria Głowik - Osoba niewidoma. Laureatka Ogólnopolskiego Konkursu Literackiego. Gawęda staropolska (15 min)
Zespół Ludowy z Nowego Sołońca "Sołoczanka" - pieąni Bukowińskie.
Spotkanie z artystą rzeźbiarzem, poetą Bogusławem Iwanowskim. Opowieści o swoim życiu i sztuce. Artysta był zesłany na Wschód ZSRR, gdzie budował elektrownię. ( 20 min)
Koncert muzyki F. Chopina w wykonaniu Grzegorza i Andrzeja Krawiec na gitarę klasyczną. ( 20 min)
Spotkanie z artystą malarzem Leszkiem Mędralą Prelekcja: Filozofia mojego życia. Malarstwo jako terapia (dyskusja). Absolwent Akademii Warszawskiej i UMCS w Lublinie. Osoba poruszająca się wyłącznie na wózku inwalidzkim. ( 25 min)
Koncert poezji śpiewanej Karoliny Perdek (osoba od urodzenia niewidoma). (20 min)
Sztuka podróżowania "Autostopem po Polsce". Gawęda Wiktora Racinowskiego, niewidomego od urodzenia polskiego podróżnika. (15 min)
Koncert Kapeli "Drewutnia" z Lublina - folk polski, ukraiński, łemkowski.
Wspólne śpiewanie: Zespół Ludowy z Nowego Sołońca, Kapela "Drewutnia" i mieszkańcy Doliny Sołońca.
Wspólna potańcówka.

Warsztaty
Nowy Sołoniec - koło Domu Polskiego
27 sierpnia (sobota) godz. 17.00

Plener malarski artysty Leszka Mędrali połączony z warsztatami dla osób dorosłych, dzieci i młodzieży - przed Domem Polskim godz. 16.00 (należy mieć ze sobą sztalugi, farby, płótno lub ołówki, węgiel artystyczny)
Warsztaty z rzeźbą: Bogusław Iwanowski. Jest zdobywcą II nagrody na świecie z rzeźby ekologicznej. Wystawiał swoje prace we Francji, USA, Holandii.
Warsztaty z rzeźbą: Marian Garwona "Pierun". W 2004 roku zdobył wyróżnienie w VIII edycji konkursu im. Antoniego Rząsy w Rzeszowie.
Warsztaty z ikoną. Wykład oraz malowanie ikon. Kapłan prawosławny, artysta malarz z Bukowiny.
Warsztaty z haftu regionu Bukowiny Rumuńskiej. Warsztaty poprowadzi mistrzyni haftu z Nowego Sołońca
Warsztaty z wyrabiania czarnej ceramiki, używając najstarszej techniki na ąwicie: ryta kamieniem. Warsztaty poprowadzi mistrz ze wsi Marginea (Rumun). Tłumaczyć będzie artysta rzeźbiarz Bolek Majerik.
Wystawa fotografii: "Bukowina enklawa wszelakiej wartości" zdjęcia: Artur Piętka, Marek Pantuła - Dom Polski
Wystawa rzeźby Bogusława Iwanowskiego (fotografia) "Dzieje Papieża Polaka Jana Pawła II" w czarnym dębie - Dom Polski

28 sierpnia ( niedziela)

Nowy Sołoniec

Msza ąw. w języku polskim - Godz.9.00
Dom Polski: Polska sztuka kulinarna, degustacja polskich potraw i "Palinki": Tort w kształcie słońca, bigos, makowiec, sernik, ciastka pieczone itp. godz. 10.00 Dom Polski
Koncert Zespołu Górali Czadeckich ze Złotnika. Godz. 10.45

Plesza 28 sierpnia (niedziela) Szkoła

Oficjalne rozpoczęcie - Marek Pantuła godz. 17.00 Złotnicki Zespół Górali Czadeckich "Dolina Nowego Sołońca" (koncert ok. 30 min)
Maria Głowik - gawęda staropolska
Otwarcie wystawy: Artysta rzeźbiarz Bogusław Iwanowski "Dzieje sybiraków polskich", rzeźby z Galerii plenerowej.
Spotkanie z art. rzeźbiarzem Bogusławem Iwanowskim. Opowieści z zesłania na ZSRR.
Koncert poezji śpiewanej (3 ballady) - Karolina Perdek
Anna Czapnik, Uniwersytet Jagielloński, - "Rzecz o prostocie" (10 min)
Koncert muzyczny F.Chopina w wykonaniu Grzegorza i Andrzeja Krawiec na gitarę klasyczną. (20 min)
Sztuka podróżowania "Autostopem po Polsce". Gawęda Wiktora Racinowskiego, niewidomego od urodzenia polskiego podróżnika. (15 min)
Koncert Kapeli "Drewutnia" z Lublina folk: polski, ukraiński, łemkowski część I. (30 min)
Wspólne śpiewanie z mieszkańcami Pleszy.
Spotkanie z artystą rzeźbiarzem z Pleszy: Bolkiem Majerikiem - filozofia życia i sztuki - dyskusja. Spotkanie odbędzie się przy Skale Jastrzębiej w Pleszy, gdzie znajdują się rzeźby artysty wykute w skale. Wspólne ognisko przy muzyce i śpiewach Kapeli "Drewutnia".
Zakończenie I Bukowińskich Spotkań ze Sztuką.

LISTA ARTYSTÓW I PRELEGENTÓW

Karolina Perdyk - osoba od urodzenia niewidoma, ukończyła studia z muzykoterapii w Łodzi, a obecnie studiuje na Akademii Muzycznej w Warszawie. śpiewa i gra na gitarze klasycznej poezję.
Członkowie Kapeli "Drewutnia":
Piotr Ziółek - osoba od urodzenia niewidoma, absolwent UMCS w Lublinie wydział historii - bęben, triangel, śpiew
Piotr Michalski - osoba niedowidząca - sopiłki, whistle, kobza huculska.
Dariusz Mikołowski - osoba niewidoma, Absolwent UMCS w Lublinie wydział matematyki - bałałajka sopranowa, śpiew.
Piotr Chyła - Goniewicz - osoba niedowidząca - akordeon, mandolina, śpiew.
Mariusz Wołkowicz - osoba niewidoma, ukończył pedagogikę na UMCS w Lublinie - gitara, mandolina, bałałajka basowa, śpiew.
Anna Różycka - Absolwentka Akademii Muzycznej w Poznaniu, skrzypce, suka biłgorajska, mandolina, ąpiew.
Leszek Mędrala - artysta malarz. Ukończył Akademię Warszawską i UMCS w Lublinie wydział: malarstwo. Dziesięć lat temu został pobity i sparaliżowany. Porusza się wyłącznie na wózku inwalidzkim z dwoma przewodnikami. Posiada sprawną tylko prawą rękę.
Anna Czapnik - doktorantka na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie z religioznawstwa.
Bogusław Iwanowski - artysta rzeźbiarz. Przeżył gehennę bolszewickiej kolektywizacji. W swym dorobku artystycznym posiada jako jedyny artysta na ąwiecie kolekcję prac: Dzieje Papieża Polaka Jana Pawła II w czarnym dębie (dąb liczy ponad milion lat), Dzieje Herbów Polski, Dzieje Królów Polski, Dzieje Sybiraków, Dzieje Piłsudskiego. Jest mistrzem cenionym w całej Europie.
Mistrz sztuki kulinarnej: ..........................
Bolek Majerik - Mieszkaniec Plesy na Bukowinie. Artysta rzeźbiarz, poeta. Rzeźbi w skałach i drewnie. Wydał trzy tomiki wierszy. Specjalizuje się w rzeźbie: O Aniołach.
Wiktor Racinowski - Polski podróżnik. Osoba od urodzenia niewidoma. Od kilkunastu lat podróżuje po Polsce autostopem.
Grzegorz Krawiec, artysta muzyk.
Andrzej Krawiec, artysta muzyk.
Marian Garwona "Pierun". Artysta rzeźbiarz. Fascynuje się sztuką sakralną. W 2004r. otrzymał wyróżnienie w VII edycji konkursu im. Antoniego Rząsy w Rzeszowie.
Maria Głowik - Osoba od urodzenia niewidoma. Laureatka wielu konkursów literackich i gawęd krasomówczych.
Zespół Gorali Czadeckich ze Złotnika
Artyąci z Bukowiny ( wyrabianie czarnej ceramiki, malowanie ikon, hafty)

Osoba odpowiedzialna za organizację i realizację projektu:

Marek Pantuła - lat 44, żonaty, dwoje dzieci. Instruktor rehabilitacji osób niewidomych. Członek Zarządu Polskiego Towarzystwa Walki z Kalectwem w Przemyąlu. Autor Integracyjnych Spotkań Filozoficznych w Przemyślu. Od 18 lat zajmuje się bezinteresownie działaniami na rzecz osób niepełnosprawnych, szczególnie tymi, którzy żyją na marginesie naszego społeczeństwa. Autor eseju "Bukowina wszelakiej wartości".

Kontakt: Marek Pantuła 37-700 Przemyąl ul. Opalińskiego 11/32 Polska
Tel. (016) 670-56-75 po godz. 15.00 (016) 677-52-08 od godz. 8.00 - 14.00 kom. 606295675

ORGANIZATORZY:

POLSKIE TOWARZYSTWO WALKI Z KALECTWEM W PRZEMYSLU 37- 700 Przemyśl ul Barska 15 tel. (16) 670 58-30,670-71-85 konto Bank PKO BP S.A. o/Przemyśl 12 1020 4274 0000 1602 0001 8168 koniecznie z dopiskiem: Bukowińskie Spotkania.
ZWIąZEK POLAKÓW W RUMUNII w Suczawie (adres podany we wstępie projektu)

Współorganizatorzy:

FUNDACJA "BUKOWINA" 90-608 Łódź ul. Wólczańska 67/1 tel./fax (42) 6325884
Złotnicki Zespół Górali Czadeckich "Dolina Nowego Słońca"

PATRONAT:

Wicemarszałek Senatu Rzeczypospolitej Jolanta Danielak, Poseł do Parlamentu Rumuńskiego Gerwazy Longier Gazeta Polonijna "Polonus" wydawana w Rumunii, Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich, Tygodnik Katolicki "Niedziela", Wyższa Szkoła Zawodowa w Przemyślu, Biuro Turystyczne "Gromada" w Przemyślu.

Wyjazd z Przemyśla:

25 sierpnia 2005r. tj. czwartek godz. 4.30 rano (ul. Plac Konstytucji, Koąciół św. Trójcy od strony rzeki San) Przyjazd do Rumunii, Domu Polskiego ok. godz. 18.00

Data powrotu:

30 sierpnia 2005 tj. wtorek
Trasa: Przemyśl-Medyka-Kołomyja-Czerniowce-Nowy Sołoniec i inne polskie miejscowości. Razem 1300 km w obydwie strony.

Piątek 26 sierpnia
W programie: zwiedzanie Monastyrów znajdujących się na liście UNESKO, w tym Monastyr Voronet z niepowtarzalnym błękitem "woronieckim", Cerkwi Prawosławnej, Kościoła Katolickiego neogotyckiego, Kopalni soli, gdzie widnieją rzeźby artysty Bolka Majerika we wsi Kaczyka - oraz dotarcie do Margini, miejsca wypalania czarnej ceramiki.

Sobota - Niedziela 27-28 sierpnia Spotkania ze sztuką, Nowy Sołoniec, Plesza.
Poniedziałek 29 sierpnia - Wyjazd do Vatra Dornei, zwiedzanie Cerkwi Prawosławnej dwupoziomowej oraz wycieczka w góry "Skała Księżniczki 1600 m. Nocleg w Schronisku Cabana Pastorala.

Wtorek 30 sierpnia - powrót do Przemyśla w godzinach nocnych.

Wyżywienie we własnym zakresie. Obiady można kupić u gospodyni lub w Barze (10 zł). Wejście do Monastyrów ok. 1.5 $. Bukowina Rumuńska to najbiedniejszy region w Rumunii. Noclegi będą u Polaków 4$ od osoby za dobę. Ubezpieczenie od osoby 20 zł. (6 dni)

Należy podać: Imię nazwisko, adres zamieszkania, PESEL, nr paszportu.

Projekt

Pismo: Spotkania ze sztuką Bukowina Rumuńska 2005

Leszek Mędrala, artysta malarz - Autobiografia. Galeria obrazów.
Anna Czapnik (doktorantka religioznawstwa, UJ Kraków), Rzecz o prostocie - esej.
Bogusław Iwanowski, artysta rzeźbiarz, poeta - Życie i twórczość artysty. Wiersze z kresów. Galeria rzeźb. Zdjęcia.
Marek Pantuła, Poezja dźwięków i życia Karoliny. (Esej o niewidomej od urodzenia artystce Karolinie Perdyk, śpiewającą poezję).
Bolek Majerak, poeta i rzeźbiarz. Filozofia życia sztuki. Galeria rzeźb na skałach w Pleszy. Poezja. Zdjęcia.
Ikonografia Bukowińska. Esej ze zdjęciami.
Bukowińska sztuka czarnej ceramiki. Esej ze zdjęciami.
O sztuce haftu na Bukowinie. Esej.
Pieśni Bukowińskie, dzieła poetyckie. Esej.
Kapela "Drewutnia". Refleksja o wartościach estetycznych.
Marek Pantuła, Bukowina enklawa wszelakiej wartości. Esej.
Sztuka kulinarna Bukowiny - regionalne potrawy
Życie codzienne Polonii na Bukowinie -esej
Szlaki górskie Bukowiny Rumuńskiej oraz historyczne (Monastyry, Cerkwie).

Wstecz